Εἶναι εὔκολη ἡ διαπίστωση πώς καμμιά πίστη στό κόσμο αὐτό δέν πολεμήθηκε τόσο ὅσο τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ καί κατά συνέπεια ὅλοι ὅσοι πιστεύουν σ’ αὐτό.

    Καί ἡ ἐχθρότητα φάνηκε μέ μύριους τρόπους πού μηχανεύεται ὁ καταχθόνιος νοῦς τοῦ μεταπτωτικοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Ἴδιος ὅμως, ὁ Χριστός, δίνει καί τίς παραμέτρους, πού ἔχει ἡ παρουσία του στόν κόσμο «ἐγώ νενίκηκα τόν κόσμον» (Ἰωάν. 16, 33), καί φυσικά μίλησε καί γιά τήν ἀδάμαστη παρουσία τῆς Ἐκκλησίας Του στόν κόσμο «πύλαι ἅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς» (Ματθ. 16, 18). Ὅλοι ὅμως ὅσοι πολέμησαν τήν Ἐκκλησία φάνηκε πρός στιγμή νά ἐπικρατοῦν, ὅμως τό ἀποτέλεσμα ἦταν διαφορετικό, ὅλοι αὐτοί χάθηκαν καί ἔμειναν στήν Ἱστορία σάν «θεομάχοι».

    Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας γιορτάζει ἤ καλύτερα ὑπενθυμίζει τό θρίαμβο τῆς ἀλήθειάς της. Ὁ θρίαμβος αὐτός ἔρχεται μέσα ἀπό ἕνα φαινομενικά ἐξωτερικό, ἀλλά πολύ οὐσιαστικό γεγονός, πού γίνεται μέ τήν ἀναστήλωση τῶν ἁγίων Εἰκόνων.

    Ἡ Εἰκόνα αὐτή καθ’ ἑαυτήν ἀποτελοῦσε ἕνα σημάδι τιμῆς καί λατρείας πρός τόν Πανάγιο Θεό. Οἱ λεγόμενοι εἰκονομάχοι ἦταν τελικά ἡ τελική κατάληξη ὅλων τῶν χριστολογικῶν αἱρέσεων καί ἡ ὕπαρξή τους ἀποτέλεσε τήν ἀφορμή γιά ἔνα νέο κύκλο ἀντιπαραθέσεως τῶν κακοδόξων αἱρετικῶν μέ τήν καθάρια ἀλήθεια πού ἐκφράζεται μέσα ἀπό τήν ὀρθοδοξία τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας. Ἡ ἐμφάνιση καί λειτουργική χρήση τῆς Εἰκόνος «ἐσήμαινε», σημειογραφοῦσε, τήν ἱστορική καί πραγματική ἐναν-θρώπηση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ θά πεῖ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος «ἑαυτόν ἐκένωσεν μορφήν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος καί σχήματι εὑρεθείς ὡς ἄνθρωπος» (Φιλ. 2, 7). Καί μέσα ἀπ‘ αὐτή τήν πραγματικότητα θά διδάξει ἡ πατερική σκέψη: «Πάλαι μέν ὁ Θεός, ὁ ἀσώματός τε καί ἀσχημάτιστος, οὐδαμῶς εἰκονίζετο. Νῦν δέ σαρκί ὀφθέντος Θεοῦ, καί τοῖς ἀνθρώποις συναναστραφέντος, εἰκονίζω Θεοῦ τό ὁρώμενον. Οὐ προσκυνῶ τῇ ὕλῃ, προσκυνῶ δέ τόν ὕλης δημιουργόν, τόν ὕλην δι’ ἐμέ γενόμενον, καί ἐν ὕλῃ κατοικῆσαι καταδεξάμενον, καί δι’ ὕλης τήν σωτηρίαν μου ἐργασάμενον, καί σέβω οὐ παύσομαι τήν ὕλην, δι’ ἧς ἡ σωτηρία μου εἴργασται» σημειώνει ὁ ἱερός Δαμασκηνός (Ὑπέρ εἰκόνων, 1,16).

    Βέβαια ἡ χρήση τῆς Εἰκόνος συνάντησε ἀρκετές ἀντιδράσεις μέχρι νά ἐπικρατήσει ἡ χρήση της. Οἱ ἀντιδράσεις αὐτές δημιούργησαν τήν εἰκονομαχική ἔριδα. Ἄν δοῦμε τό πρόβλημα, διαπιστώνουμε εὔκολα ὅτι ἡ εἰκονομαχική ἔριδα ἦταν ἡ ἀπόρροια, τό ἀποκορύφωμα, τῶν χριστολογικῶν αἱρέσεων. Στήν Εἰκόνα δέν ἀναπαριστάνεται ὁ Τριαδικός Θεός, πού εἶναι ἀπερίγραπτος στήν Οὐσία, ἀλλά καί τά Πρόσωπα. Σάν μορφή εἰκονίζεται μόνο ὁ Υἱός καί Λόγος μετά τήν ἐνανθρώπησή Του. Ὁ Θεάνθρωπος Κύριος, δηλαδή ὁ Ἰησοῦς Χριστός, σάν πρόσωπο προῆλθε μέσα ἀπό τήν μοναδική ἕνωση τῆς θείας καί ἀνθρώπινης φύσεως, ὁπότε καί ἡ εἰκόνα ἀποτελεῖ τή σχηματική παράσταση τοῦ μοναδικοῦ αὐτοῦ γεγονότος. Εἰκονίζεται ὁ Χριστός μέ τό πρόσωπο πού στήν ἐπίγεια ζωή του, ἦταν ὁ φορέας τῶν δυό φύσεων (θείας καί ἀνθρώπινης).    

   Πιθανότατα, οἱ εἰκονομάχοι πού ξεκίνησαν ἀπό περιοχές τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, νά εἶχαν δεχθεῖ ἐπιρροές ἀπό Ἰουδαίους καί Μωαμεθανούς τῶν ὁποίων οἱ θρησκευτικές πεποιθήσεις πρέσβευαν τό ἀνεικόνιστο τῆς θεότητος. Ἀλλά καί ὁρισμένοι αὐστηροί χριστιανοί καταδίκαζαν τίς εἰκόνες, ἐπειδή νόμιζαν, ὅτι πίσω ἀπό αὐτές ὑπῆρχε μιά λανθάνουσα εἰδωλολατρία. Ὅταν οἱ Ἴσαυροι μέ ἐπικεφαλῆς τῆς δυναστείας τόν Λέοντα Γ’ τόν Ἴσαυρο (717-741) μέ τίς εἰσηγήσεις κάποιων κακῶν συμβούλων του ἀρχίζουν τήν πολεμική κατά τῶν ἱερῶν εἰκόνων.

    Ἡ περίοδος  τῆς εἰκονομαχίας, εἶχε διάρκεια 120 χρόνια, καί εἶχε δυό φάσεις. Ἡ πρώτη ξεκίνησε τό 726, ὅταν ὁ αὐτοκράτορας Λέων ὁ Ἴσαυρος ἄρχισε τήν πολεμική κατά τῶν εἰκόνων, καί ἔληξε τό 780, ὅταν ἡ αὐτοκράτειρα Εἰρήνη ἔδωσε τέλος στή διαμάχη αὐτή. Στά 787 συνεκλήθη ἡ Ζ’ ἁγία Οἰκουμενική Σύνοδος, πού δικαίωσε τούς εἰκονολάτρες. Σύμφωνα μέ τίς ἀποφάσεις τῆς Ἁγίας Ζ’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, οἱ εἰκόνες πρέπει νά βρίσκονται στίς Ἐκκλησίες καί στά σπίτια τῶν πιστῶν καί πρέπει νά τούς ἀποδίδεται ὁ ἴδιος σεβασμός πού ἀποδίδεται στόν Τίμιο Σταυρό καί τό ἱερό Εὐγγέλιο.

    Ἡ διαμάχη παρά ταῦτα δέν κόπασε. Μιά καινούργια φάση, ἡ Δευτέρα ἀρχίζει μέ τήν ἐπίθεση, πού ἐξαπολύει κατά τῶν εἰκονολατρῶν, ὁ αὐτοκράτορας Λέων ὁ Ε’ ὁ Ἀρμένιος τό 815 καί συνεχίστηκε μέχρι τό 843, ὅταν οἱ ἱερές Εἰκόνες ἀναστηλώθηκαν πλέον μόνιμα ἀπό τήν αὐτοκράτειρα Θεοδώρα. Ἡ ὁριστική ἀποκατάσταση τῶν Εἰκόνων εἶναι γνωστή ὡς «ὁ θρίαμβος τῆς Ὀρθοδοξίας» καί γιορτάζεται μέ ἰδιαίτερη τιμή τήν Α’ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, πού ὀνομάζεται καί σάν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας. Νά σημειώσουμε καί τοῦτο, ὅτι στήν πρώτη φάση τῆς εἰκονομαχίας πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραμάτισε ὁ Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνό, καί στή δεύτερη ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης.   

    Εἰκονίζοντας τόν Ἰησοῦ Χριστό βεβαιώνουμε τήν πραγματι-κότητα τῆς ἐνανθρωπήσεώς Του.

    Ἡ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ μιά ὁμολογία πίστεως, πού σχετίζεται ἄμεσα μέ τήν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου.

(πΚΦ )

(επιστροφή στις Αποστολικές Περικοπές του 2008)