Κυριακή του Θωμά
(Ἰωάν. 20, 19- 31).
Ὁ ἀπόηχος τοῦ “ἆρον, ἆρον σταύρωσον αὐτόν” ἠχεῖ ἀκόμη βαρύς στ’ αὐτιά τῶν μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ. Στή σκέψη τους ἐναλλάσοναι οἱ φρικτές εἰκόνες τῶν γεγονότων τοῦ χθές. Ὁ σταυρός τοῦ μαρτυρίου, ὁ θάνατος τοῦ Δασκάλου τους, καί πάνω ἀπ’ ὅλα ὁ φόβος γιά τή βεβαιότητα τῆς καταδιώξεώς τους σάν συνενόχων τοῦ καταδικασθέντος, ἔχουν βυθίσει τίς καρδιές τους στό ναδίρ τῶν ἀντοχῶν.
Ἤδη κλειδωμένοι στό γνωστό ὑπερῶο τῶν Ἱεροσολύμων προσπαθοῦν νά βροῦν τρόπους διαφυγῆς ἀπό τήν πόλη. Μάλιστα ὁ Θωμᾶς εἶχε ἤδη ξεφύγει καί βρίσκται μακρυά τους.
Ὅμως ἕνα πρωτάκουστο ἄγγελμα φθάνει στό κατάκλειστο ὑπερῶο τό πρωΐ “τῆς μιᾶς Σαββάτων” πού κάνει ἐντονότερη τήν ἀγωνία τους. Κάποιες παράδοξες εἰδήσεις φέρνουν οἱ γυναῖκες, οἱ ὁποῖες πρωΐ, πρωΐ εἶχαν πάει στόν τάφο τοῦ Ἰησοῦ. Οἱ εἰδήσεις αὐτές περιστρέφονται σέ δυό ἄξονες. Ἀπό τή μιά μεριά ἀναγγέλουν, ὅτι βρέθηκε ἄδειος ὁ φρουρούμενος τάφος: “ἦραν τόν Κύριον ἀπό τοῦ μνημείου καί οὐκ οἴδαμεν ποῦ ἔθηκαν αὐτόν“. Ἡ ἄλλη πιό συγκλονιστική. Τήν ἔδωσε ἕνας Ἄγγελος τοῦ Θεοῦ πού διαμήνυσε “ἠγέρθη ὁ Κύριος, οὔκ ἐστιν ὦδε· ἴδε ὁ τόπος οὗ ἔθηκαν αὐτόν“.
…”Θεός ὤν ἀνέστη“…
Ὁ τάφος βρέθηκε ἄδειος. Ὁ θάνατος δέν μπόρεσε νά κρατήσει τή Ζωή τῆς κάθε ζωῆς. Μόνο σημάδια τοῦ ἐνταφιασμοῦ, “τά ἐντάφια σπάργανα“, ὑπῆρχαν στόν τάφο. “Θεός ὤν ἀνέστη“..
Οἱ γυναῖκες πού εἶχαν τρέξει πρῶτες ἔμαθαν τό “καινό” μήνυμα πού ἐκπορεύθηκε τήν ἡμέρα ἐκείνη. “Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν…“. Τό νέο, δίνει καί παίρνει. Οἱ συζητήσεις “περί τῶν συμβεβηκότων” δημιουργοῦν ἀμηχανία σέ πρόσωπα φιλικά καί ἐχθρικά. Οἱ μαθητές, ἄνθρωποι, ὅπως ὅλοι δέν μποροῦν νά συνειδητοποιήσουν, τό τί ἔχει συμβεῖ.
Ὁ τάφος βρέθηκε ἄδειος. Οἱ στρατιῶτες τῶν Ρωμαίων, πού φρουροῦσαν τό μνῆμα βρίσκονταν στή θέση της. Εἶχαν χρέος νά φρουροῦν τόν ἐνταφιασθέντα στόν τάφο. Ὅμως δέν οὔτε μπόρεσαν νά κάνουν καμμιά ἐνέργεια γιά νά κρατήσουν τόν φρουρούμενο στό χῶρο τῶν νεκρῶν, ἀφοῦ ὁ Ἴδιος “τοῦ θανάτου τό βασίλειον λύει καί τοῦ ᾅδου τούς νεκρούς ἐξανιστᾶ“, “οὐκ ᾔσθοντο πότε ἀνέστης οἱ φυλάσσοντές σε στρατιῶται“. “Θεός ὤν ἀνέστη“, “καταλιπών καί ἐν τῷ τάφῳ τά ἐντάφια αὐτοῦ“. Ὁ θάνατος ἀδυνατεῖ νά κρατήσει τήν Ζωή τῆς κάθε ζωῆς.
Ὅλα αὐτά τά παρόδοξα δέν μποροῦν νά κατανοήσουν καί λογικά νά ἑρμηνεύσουν οἱ ἔμφοβοι μαθητές. Καί νά τό ἀπόγευμα τῆς Κυριακῆς περιμένει ἡ ἔκπληξη.
Ὁ Κύριος “τῶν θυρῶν κεκλεισμένων” ἐμφανίζεται μπροστά τους. Ζωντανός, ψηλαφητός. Ἡ θέα τοῦ Κυρίου μεταβάλλει τήν ἀτμόσφαιρα τοῦ ὑπερώου. Οἱ μαθητές γεύονται τό θαῦμα τῆς Ἀναστάσεως. Ὁ Διδάσκαλος εἶναι πάλι μαζί τους. Ὁ θάνατος δέν τόν κράτησε. Τόν βλέπουν μπροστά τους διαστατό καί ἀδιάστατο. Δέν κατανοοῦν τό «συμβεβηκός». Οἱ διαστάσεις τοῦ θαύματος ξεπερνοῦν τήν καταληπτική τους ἱκανότητα. Ὅμως ἀποδέχονται τήν πρωτόγνωρη πραγματικότητα. Οἱ αἰσθήσεις τους πείθονται καί γι’ αὐτό χαίρονται. Ἡ λογική τους; δέν ξέρω, ἄν μπόρεσε νά εἰσδύσει στήν περιοχή τοῦ θαύματος.
…”Ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταί ἰδόντες τόν Κύριον”…
Ἡ ἐμφάνιση τοῦ Ἀναστάντος σκόρπισε χαρά. ” Ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταί ἰδόντες τόν Κύριον“, σημειώνει ὁ Ἰωάννης, αὐτόπτης τοῦ γεγονότος, συμμέτοχος τῆς ἀνεκλάλητης χαρᾶς πού προξένησε ἡ θέα τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ τους.
Ἡ Ἀνάσταση, ὅσο κι ἄν προσπαθήσουμε μέ λογικές κατηγορίες, μᾶς εἶναι ἀδύνατο νά τήν ἑρμηνεύσουμε. Ἡ ἑρμηνεία της εἶναι ἐμπειρικό γεγονός. Δημιουργεῖ χαρά, πού εἶναι ἀπόρροια τῆς ὄντως ζωῆς. Μετά τήν Πεντηκοστή, οἱ μαθητές, μπόρεσαν νά εἰσδύσουν στήν ἀτμόσφαιρα τοῦ μυστηρίου τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου. Τότε ἔγιναν μάρτυρες τῆς Ἀναστάσεως “ἔν τε Ἱερουσαλήμ καί ἐν πάσῃ τῆ Ἰουδαίᾳ καί Σαμαρεία ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς” (Πράξ, 1, 8).
Ἀλλά ἄς σταθοῦμε ἀκόμη καί μιά ἄλλη καταγραφή πού σημειώνεται στό δεύτερο τμῆμα τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς.
Ὁ Θωμᾶς «εἷς ἐκ τῶν δώδεκα» , σημειώνει τό ἱερό κείμενο, ἀπουσιάζει ἀπ’ τή συνάντηση. Ὁ ἴδιος εἶναι ἕνας ἄνθρωπος μέ ὅλα τά στοιχεῖα πού συνοδεύουν τόν κάθε ἄνθρωπο. Ὁ Θωμᾶς δέν μπόρεσε νά πεισθεῖ. Ἡ λογική του ἦταν σέ ἀντίθεση μέ τά ὅσα οἱ ἄλλοι τοῦ διηγήθηκαν. Ὁ ἴδιος δέν εἶναι ἄπιστος, εἶναι ἁπλά λογικά σκεπτόμενος. Δέν τόν ἐνδιαφέρει ἡ μαρτυρία τῶν ἄλλων. Τό μυαλό του ἀναζητᾶ ἀποδείξεις λογικές, ψάχνει γιά τόν τύπο τῶν ἥλων.
Ὁ Θωμᾶς τυπικός ἀντιπρόσωπος τοῦ γένους μας ζητᾶ λογικές κατηγορίες γιά νά προσεγγίσει τό ὑπέρλογο γεγονός, “ἐάν μή ἴδω, οὐ μή πιστεύσω“. Ἡ διατύπωση ὠμή. Ζητεῖται ἀπό μέρους του ἡ ἁπτή ἐξακρίβωση τῶν στοιχείων. Ὅμως σέ περιπτώσεις σάν κι αὐτή, τοῦ θριάμβου τῆς Ἀναστάσεως, δέν χωρεῖ ἡ λογική. Ἀπαιτεῖται μόνο ἡ ἐνεργοποίηση τῆς πίστεως, ὅσο κι ἄν εἶναι προκλητικό τό πίστευμα.
Ὁ Θωμᾶς εἶναι μιά περίπτωση δική μας, πού χρειάζεται ν’ ἀφήνουμε κατά μέρος τήν ἐγωϊστική λογικότητα καί νά ὑποτασσόμαστε στή δυναμική πού ἀπαιτεῖ ἡ ταπείνωση. Ὁ Θωμᾶς βρίσκεται μέσα στό εἶναι μας. Ὅλοι μας ζητοῦμε πειστήρια γιά τή στήριξη τῆς λογικῆς μας. Οἱ ἀποδείξεις ὅμως πού θέλουμε, ἔρχονται ἀπό τό μακρυνό παρελθόν. Χρονικά δέν μποροῦμε νά βρεθοῦμε στό ὑπερῶο τῶν Ἱεροσολύμων. Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ γιά τήν ὁποία ἔχουμε ζωντανές μαρτυρίες ἀπό τούς “αὐτόπτες καί αὐτηκόους“, ἀλλά καί ἀπό ὁλόκληρη τήν πρωτοχριστιανική Ἐκκλησία. Βέβαια ἡ σπουδαιότερη μαρτυρία καί ταυτόχρονα ἀπόδειξη πού θέλουμε, βρίσκεται στό συνεχιζόμενο σημεῖο τῆς παρουσίας Του, πού εἶναι ἡ Ἐκκλησία Του. Ἀπό τότε βιώνει καί προσφέρει στόν κάθε καλόπιστο Θωμᾶ τό θαῦμα τῆς Ἀναστάσεως.
Ἀγαπητοί ἀδελφοί,
Ὁ Χριστός φανερώνεται στόν κάθε Θωμᾶ, ἀλλά καί πλησιάζεται ἀπό τόν κάθε Θωμᾶ μέσα ἀπό θαῦμα πού εὐαγγελίζεται, καί πού εἶναι τό μυστηρίο τῆς θείας Εὐχαριστίας στό ὁποῖο ὁ Χριστός εἶναι “ὁ ἀεί προσφέρων καί προσφερόμενος“, ἀρκεῖ νά εἶναι καιομένη ἡ καρδιά μας, ὥστε νά ἀναγνωρίζει τόν Ἴδιο μέσα ἀπό τό θαῦμα τῆς ἀναστάσιμης παρουσίας Του.
(πΚΦ )
