Κυριακή Β’ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, (Πέτρου καί Παύλου)

    Οἱ Ἅγιοι εἶναι οἱ ἀπαρχές τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας μας. Στά πρόσωπά τους γιορτάζεται ὁ θρίαμβος τῆς ἀλήθειας πού ἡ ἴδια ἐνσαρκώνει. Οἱ ἅγιοι εἶναι ἡ βεβαιότητα τῆς σωτηρίας μας, οἱ ὁδοδεῖκτες πρός τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, πρός τήν ὁποία πορεύεται ἡ Ἐκκλησία. Γι’ αὐτό ἡ μνήμη τῶν ἁγίων, ὅλων τῶν ἁγίων, εἶναι μιά πανήγυρη, ἕνας θρίαμβος, μιά τιμή.

    Τή φανέρωση τῆς ἀλήθειας αὐτῆς ἄς τήν δοῦμε πῶς ἐνσαρκώνεται στά πρόσωπα τῶν δυό πρωτοκορυφαίων Ἀποστόλων, τῶν ὁποίων τή μνήμη σήμερα γιορτάζει ἡ Ἐκκλησία μας. Ἄς δοῦμε δηλαδή, κάποιες ὄψεις τῆς ἀλήθειας τῆς Ἐκκλησίας ὅπως αὐτή φανερώνεται στά πρόσωπα τῶν ἁγίων Ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου.

    Γιά τόν Ἀπόστολο Πέτρο, μᾶς μιλεῖ τό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα: “σύ εἶ Πέτρος καί ἐπί ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τήν Ἐκκλησίαν” (στίχ. 18). Ἀλλά ποιά εἶναι αὐτή ἡ πέτρα, ἡ ἀρραγής καί στέρεα πέτρα πού πάνω σ’ αὐτή θά οἰκοδομοῦσε ὁ Κύριος μας τήν Ἐκκλησία; Ἦταν ἕνας ἁπλός ψαρᾶς, πού ὅταν γιά πρώτη φορά μπῆκε στή βάρκα του ὁ Χριστός καί ἔγινε ἡ θαυμαστή ἐκείνη ἁλιεία, ἔκπληκτος ἀναφωνεῖ τό : “ἔξελθε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι ἀνήρ ἁμαρτωλός εἰμι Κύριε“. Εἶναι ὁ ἴδιος πού θά θελήσει νά ἀποτρέψει τόν Κύριο μας, ὅταν αὐτός μίλησε γιά τόν ἐπικείμενο σταυρικό θάνατό Του: “ἵλεώς σοι, Κύριε· οὐ μή ἔσται σοι τοῦτο“.  Στό λόγο αὐτό ὁ Πέτρος θά δεχθεῖ τήν αὐστηρή ἐπίπληξη: “ὕπαγε ὀπίσω μου σατανᾶ· σκάνδαλόν μου εἶ· ὅτι οὐ φρονεῖς τά τοῦ Θεοῦ, ἀλλά τά τῶν ἀνθρώπων“. Ὁ ἴδιος αὐτός θά παρουσιασθεῖ  τήν ὥρα τοῦ Μυστικοῦ  Δείπνου, ἕτοιμος γιά θυσία· “εἰς φυλακήν καί εἰς θάνατον“. Ὅμως ὁ Χριστός γνωρίζει καλά τήν ἄρνηση καί τόν προειδοποιεῖ: ” Πέτρε, οὐ  φωνήσει σήμερον ἀλέκτωρ πρίν ἤ τρίς ἀπαρνήσῃ μή εἰδέναι με“.

    Μετά τήν Ἀνάσταση ἔρχεται ἡ φανέρωση τῆς ἀλήθειας, πού ἐνσαρκώνεται  στό πρόσωπο τοῦ Πέτρου, πῶς δηλαδή νά εἶναι κάποιος ἀδύνατος καί ταπεινός ἄνθρωπος καί ταυτόχρονα ἡ πέτρα καί τό θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας; Αὐτή ἡ φανέρωση θά τή δοῦμε νά γίνεται στήν παραλία τῆς λίμνης τῆς Τιβεριάδος, ὅταν ὁ Χριστός θά τόν ρωτήσει τρεῖς φορές· “Σίμων Ἰωνᾶ φιλεῖς με; Σίμων Ἰωνᾶ ἀγαπᾶς με;”. Καί ὁ Πέτρος μέ λαχτάρα καί τρυφερότητα θά ἀπαντήσει· “Ναί Κύριε, σύ οἶδας ὅτι φιλῶ σε“. Αὐτή ἡ ἀπάντηση μᾶς ἀφήνει νά δοῦμε, μέσα ἀπό μιά χαραμάδα τή συγκλονιστική ἀλήθεια· ὅτι ἀκόμη καί ἡ ἀνθρώπινη ἀδυναμία, ἀκόμη καί ἡ ἄρνηση, μπορεῖ νά ξεπερασθεῖ, νά ὑπερβαθεῖ, ὅταν μέσα στήν καρδιά μας ἀρχίζει νά λειτουργεῖ ἡ ἀγάπη γιά τόν Χριστό· “Ναί Κύριε, σύ οἶδας ὅτι φιλῶ σε“.

    Νομίζω, ὅτι ὑπάρχει μιά ἀντιστοιχία ἀνάμεσα σ’ αὐτή τήν τριπλῆ ἄρνηση καί τριπλῆ βεβαίωση τῆς ἀγάπης τοῦ Πέτρου, μ’ ἐκεῖνο τό τριπλό αἴτημα τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, πού ἀναφέρεται στό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα· “ἐδόθη μοι σκόλοψ τῇ σαρκί, ἄγγελος σατάν  ἵνα με κολαφίζῃ ἵνα μή ὑπεραίρωμαι. ὑπέρ τούτου τρίς τόν Κύριον παρεκάλεσα ἵνα ἀποστῇ ἀπ’ εμοῦ καί εἴρηκέ μοι· ἀρκεῖ σοι ἡ χάρις μου· ἡ γάρ δύναμις μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται“. Τρεῖς φορές ὁ Παῦλος ζητεῖ τήν ἀπαλλαγή του, ἀπ’ αὐτή τήν ἔσχατη ἀδυναμία καί ἀσθένεια τῆς σαρκός του. Τρεῖς φορές δέχεται τήν ἀπάντηση, εἶναι ἀρκετή ἡ χάρη πού σοῦ ἔχει δοθεῖ, μιά καί ἡ  δύναμη τοῦ Θεοῦ “τελειοῦται ἐν ἀσθενείᾳ“.

    Ὁλόκληρη ἡ ζωή τοῦ Παύλου πλέκεται μέσα σ’ αὐτή τήν ὁλοκλήρωση τῆς δυνάμεως τοῦ Θεοῦ, μέσα στά ὅρια τῆς ἀνθρώπινης ἀποτυχίας καί ἀδυναμίας. Στό πραγματικά συγκλονιστικό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα βλέπουμε ὅλη τήν ἔκταση τῶν ταλαιπωριῶν, τῶν κινδύνων, τῆς ἀπορρίψεως πού ἔκανε ὁ κόσμος στόν Παῦλο, ἀλλά ταυτόχρονα μέσα ἀπ’ αὐτήν τήν ἱστορία, πού ἐμφανίζεται σάν μιά περιγραφή ἀποτυχίας, φυλακές, βασανισμοί, νά θριαμβεύει, νά ἀποκαλύπτεται, πανίσχυρη ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ.

    Τό θαῦμα τῆς ἀλήθειας πού ἐκφράζει ἡ Ἐκκλησία εἶναι μιά ἀντινομία ἀφοῦ στόν κάθε ἄνθρωπο συνυπάρχουν ἁμαρτία καί ἁγιότητα. Ἐπειδή ὅμως εἴμαστε ἀδύναμοι ἄνθρωποι ζητοῦμε πολλές φορές ἐξωτερικά αὐτή τήν ἄρση τοῦ ἀντινομικοῦ πού κουβαλοῦμε μέ τήν ὕπαρξή μας στό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Ζητοῦμε δηλαδή νά γίνει ἡ Ἐκκλησία δύναμη ἐξωτερική, ἀντικειμενική, ἐντυπωσιακή, θέλουμε νά δοῦμε τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ “μετά παρατηρήσεως“. Θέλουμε νά μετρήσουμε ἀντικειμενικά τή δόξα καί τή δύναμη, τήν ἠθική ποιότητα καί ἀξία τῆς Ἐκκλησίας καί μᾶς εἶναι ἀδύνατο νά καταπιοῦμε ἀπό τό σκάνδαλο τῆς ἀδυναμίας, πού ὑπάρχει μέσα στήν Ἐκκλησία,  σ’ ὅλους ἐμᾶς. Ἀρνούμαστε νά δοῦμε τήν ἀποτυχία πού εἶναι μέσα μας, κι ἄν δέν τήν ἀρνούμαστε, ἀρνούμαστε νά δοῦμε τό θαῦμα, πώς δηλαδή μπορεῖ νά συνυπάρχει ἡ ἀδυναμία μέ τό θρίαμβο τῆς Χάρης τοῦ Θεοῦ.

    Τό συγκλονιστικό μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου εἶναι ἡ μεταμόρφωση τῆς ἁμαρτίας τοῦ ἀνθρώπου σέ δυνατότητα σωτηρίας, ἡ ὁποία δέν εἶναι μιά προσπάθεια ἀτομική γιά νά βελτιωθοῦμε, ἔτσι γιά νάρθει ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ. Αὐτά εἶναι λογικά σχήματα. Τό μυστήριο τῆς σωτηρίας εἶναι μόνο φῶς, πού τό ἀντιλαμβανόμαστε κοντά μας, μόνο ὅταν ἀντιληφθοῦμε ταπεινά, τίμια καί εἰλικρινά τήν πτώση καί χρεωκοπία καί ἀδυναμία μας. Καί τότε μποροῦμε νά στραφοῦμε γυμνοί ἀπό τά δῆθεν κατορθώματά μας,  καί νά ἀναζητήσουμε μέ ἁπλότητα τήν κοινωνία μέ τό φῶς τοῦ Θεοῦ. Στό σημεῖο αὐτό διδακτική εἶναι ἡ σχετική παραβολή στήν ὁποία ἐπισημειώνεται φαρισαϊκή αὐτάρκεια καί ἡ τελωνική χρεωκοπία. Ὅταν ἐμπιστευόμαστε τίς δικές μας προσπάθειες, τήν ἀτομική μας ἀξιομισθία, ὑποκαθιστοῦμε τή χάρη τοῦ Θεοῦ, τόν διώχνουμε ἀπό κοντά μας.

Ἀγαπητοί Ἀδελφοί,

    Μόνο ἄν προχωρήσουμε, ὁ καθένας προσωπικά, μέ ταπεινή συνείδηση τῆς ἀδυναμίας πού προσελκύει τή χάρη τοῦ Θεοῦ, σ’ αὐτήν τή διερεύνηση τῶν δυνατοτήτων πού ἐνσαρκώνει μέσα στήν Ἐκκλησία ἡ ἀποτυχία καί ἁμαρτία μας, μόνο τότε μποροῦμε νά ἀξιωθοῦμε νά βλέπουμε τά μή ὁρώμενα καί νά ἐλπίζουμε τά μή ἔχοντα ὑπόσταση ἀκόμη, νά τά βλέπουμε νά τά ἐγγίζουμε, νά πορευόμαστε πρός τήν ἀπόκτησή τους. Νά βλέπουμε τή δύναμη τῆς Ἐκκλησίας, ἐκεῖ πού ὅλοι οἱ ἄλλοι θά σκανδαλίζονται καί θά περιφρονοῦν. Νά βλέπουμε τό θρίαμβο τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖ πού ἐξωτερικά καί ἀντικειμενικά δέν ὑπάρχει παρά μόνο ἀποτυχία.

    Καί τότε καί στά πρόσωπά μας θά συνεχίζεται ἡ πορεία τῆς Ἐκκλησίας, πού ἀρχίζει ἀπό τούς πρωτοκορυφαίους Ἀποστόλους, τοῦ διώκτη καί τοῦ ἀρνητῆ πού τελικά ἔγιναν στῦλοι καί ἑδραιώματα τῆς Ἐκκλησίας, ὅλους τούς μάρτυρες καί ὁμολογητές, τούς ὁσίους καί ἀναχωρητές πού βεβαίωσαν, καί βεβαιώνουν στά πρόσωπά τους, ὅτι ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ “ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται“.

(Άγιοι Πέτρος και Παύλος Πρωτοκορυφαίοι Απόστολοι)

(πΚΦ )

(επιστροφή στις Αποστολικές Περικοπές του 2003)