Της Τυροφάγου

     Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή ἀρχίζει. Ἤδη ὁλόκληρη ἡ λειτουργική ἀτμόσφαιρα τῆς Ἐκκλησίας μας ἐπισημαίνει, ὅτι μπαίνουμε στό κατ’ ἐξοχήν στάδιο τοῦ πνευματικοῦ ἀγώνα.   Καί εἶναι πολύ χαρακτηριστική ἡ γλῶσσα τῶν ὕμνων  τοῦ ὄρθρου τῆς Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς, στήν ὁποία τονίζεται ἐπανειλημμένα ἡ εἰκόνα τοῦ πνευματικοῦ σταδίου, πού μαζί μέ τήν πανοπλία τῆς πίστεως, κάνουμε τό βηματισμό μας στήν κατεύθυνση αὐτή: “τόν τῆς νηστείας καιρόν φαιδρῶς ἀπαρξώμεθα πρός ἀγῶνας πνευματικούς ἑαυτούς ὑποβάλλοντες...”, καί τό “στάδιον τῶν ἀρετῶν ἠνέωκται, οἱ βουλόμενοι ἀθλῆσαι, εἰσέλθετε…”,  μιά καί  “οὐδείς στεφανοῦται ἐάν μή νομίμως ἀθλήσῃ“.

   Καί προσκαλούμαστε ὅλοι οἱ πιστοί ἀκόλουθοι τοῦ Χριστοῦ, ὅλοι οἱ καλοί ἀθλητές νά δρασκελίσουμε τό κατώφλι τοῦ πνευματικοῦ γυμναστηρίου γιά ἕνα ἀγώνα στό τέλος τοῦ ὁποίου ὁ καθένας μας θά γευθεῖ τήν ἀναστάσιμη χαρά. Αὐτή ὅμως ἡ χαρά γίνεται ἀπόκτημα  μόνο ἐκείνων, πού θά ἀγωνισθοῦν στό μέτρο φυσικά τῶν δυνατοτήτων τους. Ἡ ἀμοιβή τοῦ ἀγωνιστῆ εἶναι πλουσία. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος στόν περίφημο Κατηχητικό του Λόγο τό σημειώνει ξεκάθαρα: “… Εἴς τις ἔκαμε νηστεύων, ἀπολαυέτω νῦν τό δηνάριον. Εἴς τις ἀπό τῆς πρώτης ὥρας εἰργάσατο, δεχέσθω σήμερον τό δίκαιον ὄφλημα. Εἴς τις μετά τήν τρίτην ἦλθεν, εὐχαρίστως ἑορτασάτω. Εἴς τις μετά τήν ἕκτην ἔφθασε, μηδέν ἀμφιβαλέτω· καί γάρ οὐδέν ζημιοῦται. Εἴς τις ὑστέρησεν εἰς τήν ἐνάτην, προσελθέτω μηδέν ἐνδοιάζων. Εἰς τις εἰς μόνην ἔφθασε τήν ἑνδεκάτην, μή φοβηθῇ τήν βραδύτητα· φιλότιμος γάρ ὤν ὁ Δεσπότης, δέχεται τόν ἔσχατον καθάπερ καί τόν πρῶτον …”.  Ἄριστο τό πρωτεῖο, καλή καί ἡ προσπάθεια.

    Βέβαια ὁ χριστιανός δέν περιμένει μόνο τήν περίοδο τῆς Σαρακοστῆς γιά νά κάνει τό χρέος του, τή νηστεία, τήν προσευχή, τήν ἐλεημοσύνη, τή συγγνώμη, τή μετάνοιά του. Ἡ κάθε στιγμή τῆς ζωῆς μας πρέπει νά διαποτίζεται ἀπό τίς ἀρετές τοῦ καλοῦ ἀγώνα, ὁ ὁποῖος δημιουργεῖ τήν πνευματική πρόοδο μας μέσα ἀπό τήν ὁποία στοχεύεται ἡ ἄρση τῶν μεταπτωτικῶν ἐμποδίων, γιά νά ἐνεργεῖται συνεχῶς ἡ μεταβολή μας ἀπό τήν τραγικότητα τῆς ἀτομικότητος στήν ὡραιότητα τῆς προσωπικῆς κοινωνίας μέ τό συνάνθρωπό μας. Οἱ ἀτομικότητες, ἀποτέλεσμα τοῦ διασπαστικοῦ στοιχείου τῆς ἁμαρτίας, αἴρονται μέσα ἀπό τήν πνευματική γυμνασία καί συγκροτεῖται ὁ πνευματικός δεσμός μέ τό συνάνθρωπο. Τότε ὁ ἀδαμιαῖος θρῆνος μεταβάλλεται σέ χαρά γιά τήν  ἐπανεύρεση τοῦ ἀπωλεσθέντος Παραδείσου. Ὁ ἄλλος, ὁ συνάνθρωπος μας, μέσα ἀπό τήν παρουσία του μᾶς δημιουργεῖ τή δυνατότητα τῆς ἐπανευρέσεως τοῦ προσώπου μας. Γίνεται ὁ Παράδεισός μας. Ἐνῶ ὅταν ἀπωλεσθεῖ αὐτή ἡ δυνατότητα, μένουμε στήν ἀσφυξία τῆς μοναξιᾶς, ἡ ὁποία ὁδηγεῖ στή φρίκη τῆς κολάσεως. 

    Πρίν ἀπό τήν εἴσοδό μας στήν πνευματική παλαίστρα τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, καλούμαστε ἀπό τήν Ἐκκλησία μας, ἡ ὁποία ἔχει καί τήν εὐθύνη τοῦ ἀγώνα τῶν παιδιῶν της νά δοῦμε κάποιες παραγγελίες, ἐπισημάνσεις της. Μᾶς ὑπενθυμίζει λοιπόν, πώς γιά νά σταθοῦμε σωστά στήν ἀφετηρία τοῦ παλαίσματος καί νά διεξαγάγουμε μέ ἐπιτυχία τήν πνευματική αὐτή περίοδο χρειάζεται ὑπέρβαση τῶν πολλαπλῶν κακοτήτων, πού ἀναπόφευκτα ὑποβώσκουν στήν μεταπτωτική μας φύση.

    Μιά σημαντική ἀγωνιστική ἐπισήμανση, πού ἀποτελεῖ τήν προϋπόθεση στήν ἀπαρχή τῆς  ἐκκινήσεως στό κατόρθωμα τοῦ πνευματικοῦ σταδίου εἶναι ἡ συγγνώμη μας πρός τούς ἄλλους. Ἡ παροχή τῆς συγγνώμης συνεργεῖ καί στήν ἄφεση τῶν δικῶν μας ἁμαρτημάτων ἀπό τόν Θεό. ” Ἐάν γάρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τά παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καί ὑμῖν ὁ πατήρ ἡμῶν ὁ οὐράνιος”, θά διακηρύξει ὁ Χριστός μας σήμερα.

    Οἱ ἀνθρώπινες πράξεις κατά κανόνα δημιουργοῦν ἐντάσεις καί ἐνστάσεις ἀνάμεσα στίς διανθρώπινες σχέσεις, δημιουργώντας ἀντιπαλότητες καί μαζί μ’ αὐτές ἐχθρότητες, πού ὀρθώνουν ἀδιαπέραστα τείχη. Στήν ἔνταση τῶν προσπαθειῶν τῆς καθημερινότητας ἡ συγχωρητικότητα  εἶναι πράξη πού ἀπαιτεῖ μεγάλη γενναιότητα, ἀφοῦ μέσα ἀπ’ αὐτήν κάνουμε ὑπέρβαση τοῦ ἐγώ μας, στηρίζοντας τό σύ τοῦ συνανθρώπου. Ὅταν λειτουργεῖ σωστά τό αἰσθητήριο τῆς παρουσίας τοῦ ἄλλου δίπλα μας, τότε ἔχουμε κατακτήσει μεγάλο μερίδιο στό ἀγώνισμα, ἀφοῦ θά ‘χουμε τή δύναμη νά προσφέρουμε ἀφειδώλευτα τή συγγνώμη μας.  

    Ἡ συγγνώμη ὅσο κι ἄν φαίνεται ἁπλή ὑπόθεση ἔχει τή δυσκολία της. Ἀπαιτεῖ τήν ὑπέρβαση τῶν ἐγωκεντρικῶν μας καταβολῶν καί τήν ἀναγνώριση τῆς ἀσθένειας πού ἔχει καί ὁ διπλανός μας, ὁ ὁμοιοπαθής μ’ ἐμᾶς. Ὅταν μπορέσουμε νά προσφέρουμε τήν συγγνώμη μας, κι ἄν δέν ἐμφανισθοῦν ἄμεσα τά ἀποτελέσματά της, τό πρῶτο βῆμα τῆς καταλλαγῆς μέ τόν συνάνθρωπό μας εἶναι γεγονός. Ἡ προσφορά τῆς συγγνώμης θά καταξιώσει ὅλους μας νά γευθοῦμε τόν Ἀμνό, “τόν θυόμενον” κατά τή λαμπροφόρο νύχτα τῆς Ἀναστάσεως. Ἔτσι θά βιώνεται στή ζωή μας ἡ ἀναστάσιμη διάρκεια ἡ ὁποία τελικά θά ἐνεργεῖ σάν ἡ  μετάβαση ἀπό τή θανατερή νύχτα τῶν παθῶν στήν ἀτέλεστη πασχάλια χαρά.    

    Ὁπότε τό Πάσχα δέν θά εἶναι ἕνα ἁπλό ἐπαναλαμβανόμενο ἑορταστικό γεγονός, ἀλλά ἡ πεμπτουσία τῆς ζωῆς μας. Τότε ἡ ζωή τοῦ κάθε ἀνθρώπου θά βιώνεται ὡς ἡ διάβαση ἀπό τό θάνατο στήν ὄντως ζωή, “ἐκ γάρ θανάτου πρός ζωήν καί ἐκ γῆς πρός οὐρανόν“. Θά γίνεται προσωπικό γεγονός καί τότε θά αἰσθανόμαστε τήν ἀνάγκη νά ἐκβάλλουμε ἀπό  πάνω μας τήν ἐχθρότητα καί νά ἀποδεχόμαστε τόν ἄλλο γιά νά γίνεται ἐπάξια ἡ συμμετοχή μας στίς σωτηριολογικές διαστάσεις τοῦ σταυροαναστασίμου γεγονότος. Καί τό πέρασμα ἀπό τό θάνατο στή ζωή δέν γίνεται μαγικά, οὔτε ὁ Θεός μέ διαταγή  πού φανερώνει καταδυνάστευση θά μᾶς ἐπιβάλλει τή σωτηρία. Ὁ Χριστός δέν ἦρθε στό κόσμο γιά νά ἐπιβληθεῖ. Ἦρθε ἁπλά, ταπεινά, νά προσφέρει τήν ἴδια Του τήν ὕπαρξη, μέ στόχο τή σωτηρία. Νά σωθοῦμε μέσα ἀπό καθαρά δική μας ἐπιλογή “βουλομένων γάρ καί οὐκ ἐξαναγκαζομένων ἡ σωτηρία“. Μέσα ἀπό τό προσόν τῆς ἐλευθερίας μας ἀποκτοῦμε τή σωτηρία, ἡ ὁποία προσφέρεται ἀπό τόν Ἀναστάντα Χριστό μας.

    Ἀδελφοί μου,   

    Ἑτοιμασία χρειάζεται τό προσωπικό μας πάσχα. Πάσχα σημαίνει διάβαση, καί ἡ κάθε διάβαση, ἀποτελεῖ συνεχιζομένη πορεία, ἡ ὁποία ἀπαιτεῖ κόπο. Στήν προσπάθεια αὐτή δέν εἴμαστε μόνοι, κοντά μας βρίσκονται: ἡ Παναγία μας,  οἱ ἅγιοι πρωτότοκοι ἀδελφοί μας, καί πάνω ἀπ’ ὅλους ὁ Κύριός μας πού εἶναι καί ὁ ἀγωνοθέτης, ἀλλά καί ὁ συναγωνιστής μας στό κάθε πνευματικό μας ἀγώνισμα. Τό πνευματικό στάδιο εἶναι ἀνοιχτό, οἱ βουλόμενοι εἰσέλθετε.

(πΚΦ)