Μόλις ὁ Θεάνθρωπος μπῆκε στήν ἱστορία ἀντιμετώπισε τήν ἐχθρική διάθεση τοῦ κόσμου. Βρέφος ἀκόμη διώκεται, ἐνῶ καί ἡ κατοπινή του πορεία συναντᾶ τήν ἀντίθεση τοῦ ἰουδαϊκοῦ κατεστημένου καί τῶν ἰσχυρῶν τῆς γῆς. Ἡ ἀντίδραση αὐτή θά τόν ὁδηγήσει στό σταυρό καί τό θάνατο. Ἡ πορεία αὐτή τοῦ Κυρίου μας προδιαγράφει καί τήν πορεία ὅλων ὅσων θά τόν ἀκολουθήσουν καί οἱ ὁποῖοι θά δοκιμάζουν στήν πορεία αὐτή τό διωγμό, ἀλλά καί τό μαρτυρικό τέλος.

…« ἐν ἡμέραις Ἡρώδου τοῦ βασιλέως »…

    Ἀλλά ἄς ρίξουμε μιά ματιά στά γεγονότα πού σημειώνει τό ἱερό κείμενο τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου. Τά ὅσα σημειώνει ὁ εὐαγγελιστής συνέβησαν «ἐν ἡμέραις Ἡρώδου τοῦ βασιλέως». Καί εἶναι ἡ Γέννηση τοῦ Θεανθρώπου, ἡ ἀγγελική δοξολογία, ἡ ἄδολη πίστη τῶν ποιμένων, ἡ ἀναζήτηση τοῦ νέου βρέφους, ἀπό τούς Μάγους τῆς Ἀνατολῆς, ἡ ὀργή τοῦ Ἡρώδη πού ἐκδηλώθηκε μέσα ἀπό τή σφαγή τῶν ἀθώων νηπίων, γιατί πίστεψε ὁ θεομάχος, ὅτι μέσα στά νήπια πού θά ἐξόντωνε θά ἦταν ὁ νέος βασιλιᾶς, ὁ σφετεριστής, κατά τή διεστραμμένη λογική του, τῆς ἐξουσίας πού κατεῖχε.

…«ἐταράχθη καί πᾶσα Ἱεροσόλυμα μετ’ αὐτοῦ»…

 Ὁ πρῶτος πολίτης τῆς Ἰουδαίας, δηλαδή ὁ βασιλιᾶς Ἡρώδης, «ἐταράχθη καί πᾶσα Ἱεροσόλυμα μετ’ αὐτοῦ», στό ἄκουσμα τῆς γεννήσεως ἑνός καινούργιου βρέφους, πού δέν ἔμοιαζε μέ τά ἄλλα, καί ἄς εἶχε τά ἴδια ἐξωτερικά χαρακτηριστικά. Τό στοιχεῖο πού τό διαφοροποιοῦσε ἀπό τά ἄλλα βρέφη βρίσκονταν στήν προέλευσή του. Ἦταν τό «νέον παιδίον», πού ὁ Θεός μέ τό λόγο τῶν Προφητῶν εἶχε αἰῶνες, προαναγγείλει. Τόν προφητικό λόγο λίγοι ἄνθρωποι τόν σεβάστηκαν. Τό πολύ πλῆθος, καί μάλιστα οἱ ἔχοντες καί κατέχοντες, πίστευαν στή μυθικότητα αὐτῶν τῶν λόγων. Ὁ Θεός εἶναι σέ ἐξορία στόν Παράδεισό του. Ἐμεῖς ἔχουμε τό δικό μας καί δέν μᾶς ἐνδιαφέρουν οἱ παραγγελίες του. Ὅταν ὅμως συνειδητοποιεῖται ἡ πραγματοποίηση αὐτῶν, ἀντί μέ ταπείνωση νά κάνουμε ἀποδεκτή τήν πιστότητα τῶν λόγων του, μεθοδεύουμε καί ζητοῦμε νά ἐξαφανίσουμε τά ἴχνη του.

    Ὁ Ἡρώδης ἐπιδίωξε τόν ἀφανισμό τοῦ «καινοῦ», τοῦ καινούργιου πού μπῆκε στήν Ἱστορία. Δέν τόν ἀπασχολεῖ οὔτε ἡ προέλευση, οὔτε ὁ προορισμός του. Τό μόνο πού θέλει,  ἐδῶ καί τώρα  νά μάθει, εἶναι τό σημεῖο στό ὁποῖο βρίσκεται. Παίρνει προφυλάξεις. Διασταυρώνει πληροφορίες ἀπό  ἀνθρώπους τῆς καθημερινότητος στούς κύκλους τῶν  ὁποίων κυκλοφοροῦν οἱ κάθε λογής εἰδήσεις. Δέν μπορεῖ, κάτι θά πληροφορήθηκαν γιά τή μυστηριώδη γέννηση τοῦ σφετεριστή τῆς ἐξουσίας του. Ζητάει ὅμως καί ἐπίσημες ἐξηγήσεις καί πληροφορίες ἀπό τά ὅσα σέ παλαιότερες γενιές ἔγραψαν οἱ προφῆτες, ἀπό τούς σπουδαγμένους στό Νόμο καί τούς Προφῆτες, καί «συναγαγών πάντας τούς ἀρχιερεῖς καί γραμματεῖς τοῦ λαοῦ ἐπυνθάνετο παρ’ αὐτῶν ποῦ ὁ Χριστός γεννᾶται». Καί ἀφοῦ ἔμαθε τήν περιοχή στήν ὁποία ἡ προφητεία προσδιόριζε σάν τόπο γεννήσεως του καί γιά νά μή ξεφύγει ἀπό τή μανία του,  προβαίνει στό φρικιαστικό ἔγκλημα τῆς θανατώσεως ὅλων τῶν βρεφῶν τῆς Βηθλεέμ καί τῶν περιχώρων της.

    Ἐξετάζοντάς τά γεγονότα βλέπουμε τή διαφορετικότητα προσεγγίσεως τους. Οἱ ἁπλοί ποιμένες ἔτρεξαν νά δοῦν καί νά δεχθοῦν τό βρέφος Ἰησοῦ. Οἱ Μάγοι, πού ἀναζητητοῦσαν τήν ἀλήθεια, μπαίνουν στήν περιπέτεια τῆς ἀναζητήσεως. Ὁ Ἡρώδης, πού ἐκπροσωπεῖ τήν κατεστημένη ἀνθρώπινη ἀντίληψη καταδιώκει.

   Στό διάστημα τῶν χρόνων πού πέρασαν ἀπό τότε βλέπουμε συνεχιζόμενη αὐτή τήν πρακτική. Τήν ἄδολη πίστη, τήν ἀναζήτηση, ἀλλά καί τήν καταδίωξη. Δέν θά σταθοῦμε στά δυό πρῶτα. Ἡ ἡρώδεια λογική ἔχει ἐνδιαφέρον. Ὁ Ἡρώδης δέν σκέφθηκε τή θεϊκή πλευρά τῶν γεγονότων. Τό ἴδιο σκέφτονται ὅλοι οἱ ὅμοιοί του. Κάθε διώκτης βουτηγμένος στή σκόνη τῶν ἐγκοσμίων δέν βλέπει τά θεῖα. Πάντοτε ἡ ψυχρή ἀνθρώπινη σκέψη δυσκολεύεται νά δεῖ καί νά κατανοήσει, ὅσα ὁ Θεός ἐνεργεῖ.

    Ὁ  φόβος μας νά μή χάσουμε τό λογικό συνειρμό, ὅσων ἀγγίζουν οἱ αἰσθήσεις, θεωροῦμε σάν μύθο τά ὑπέρλογα μέ ἀποτέλεσμα νά μή θέλουμε νά δεχθοῦμε τά ὑπεραίσθηση, πού δέν μᾶς ἐντυπωσιάζουν, ἐπειδή ἤ τά φοβούμαστε ἤ ὅτι ἡ ὕπαρξη μας συνηθισμένη στά γήινα, τά τετριμμένα, ἐπιχειρεῖ νά τά προσπερνᾶ. Νομίζουμε βέβαια, ὅτι κάτι τέτοιο ἐπιχειροῦμε. Τελικά στή λογική αὐτή νικητής βγαίνει ὁ θεϊκός σχεδιασμός.

… «ὁ ἀθετῶν ἐμέ καί μή λαμβάνων τά ρήματά μου, ἔχει τόν κρίνοντα αὐτόν· ὁ λόγος ὅν ἐλάλησα, ἐκεῖνος κρινεῖ αὐτόν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ»…

   Κάνοντας μιά ἀναδρομή στήν ἱστορική πορεία τῆς Ἐκκλησίας, διαπιστώνουμε, ὅτι αὐτό πού τάραξε τόν Ἡρώδη γιά νά κηρύξει διωγμό εἶναι αὐτό πού κατατρομάζει τούς λεγόμενους ἰσχυρούς τοῦ κόσμου, καί αὐτό εἶναι ὁ φόβος ἀπό τήν κατάλυση τῆς πρόσκαιρης ἐξουσίας τους. Ἔρχεται ὁ Χριστός στόν κόσμο  γιά νά καταλύσει τά ἐργα τῆς ἁμαρτίας, ὅλες τίς ἄνομες πράξεις, πού ἡ κάθε ἐξουσία προξενεῖ στόν ἄνθρωπο, καί νά ἐλευθερώσει λυτρώσει ἀπό ἐσωτερικά καί ἐξωτερικά δεσμά. Ὁ ἄνομος Ἡρώδης ἀντιδρᾶ σκορπᾶ τόν ὄλεθρο γιά νά περισώσει τήν ἀνομία του.  Πάντοτε τά σκοτεινά κατεστημένα ἐγείρουν πόλεμο κατά τοῦ Χριστοῦ. Ἡ Ἱστορία δείχνει τήν πολεμική κατά τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας Του. Ὅλα αὐτά βέβαια συμβαίνουν γιατί ἡ παρουσία τοῦ «νέου Βρέφους» προκαλεῖ μιά κρίση. Ἡ ἐμφάνιση  καί μόνο τῆς παρουσίας Του κρίνει τόν καθένα μας. Δέν κρίνει ὁ Θεός κρινόμαστε κάθε στιγμή πού δέ λογαριάζουμε τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ, ἄλλωστε ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ εἶναι σαφής «ὁ ἀθετῶν ἐμέ καί μή λαμβάνων τά ρήματά μου, ἔχει τόν κρίνοντα αὐτόν· ὁ λόγος ὅν ἐλάλησα, ἐκεῖνος κρινεῖ αὐτόν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ» (Ἰωάν. 12, 48). Ὁ Θεός ἔρχεται ὄχι νά ἐπιβληθεῖ δυναμικά. Ἔρχεται ἀθόρυβα προσκαλώντας, ἀλλά καί παρακαλώντας μας, «εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν». Ἡ ἀκολουθία τοῦ Χριστοῦ εἶναι στή δική μας πρωτοβουλία καί ἡ ὁποία τελικά ὁδηγεῖ στή εὕρεση τοῦ νοήματος τῆς ὑπάρξεώς μας. Ὁ Ἡρώδης διατάσσει διωγμό, δέν κατάφερε νά ἀφανίσει τήν παρουσία τοῦ καινοῦ πού εἰσβάλλει στόν κόσμο.  Ὁ Χριστός ἔρχεται γιά νά προσφέρει τήν ἀπάντηση, πού ὁ ἄνθρωπος στό βάθος τῆς ὑπάρξεώς του ἐπιζητεῖ, καί πού εἶναι ἡ λύτρωση καί ζωή.

       Ἡ λύτρωση δέν εἶναι κάτι τό μαγικό, κάτι πού ἐπιβάλλεται δυναμικά, μέσα ἀπό τήν ἰσχύ. Γιατί τότε δέν εἶναι λύτρωση, ἀλλά ἐξουθένωση, καταπίεση. Ὁ Θεός δέν εἰσβάλλει στόν κόσμο γιά νά ἐντυπωσιάσει μέ τή δύναμή Του. Δέν ἔρχεται σάν δυνάστης νά ἀνατρέψει θρόνους δυναστῶν. Ἄν ὁ Θεός ἤθελε δυναμική παρουσία ὁ ἄνθρωπος δέν θά μποροῦσε νά ἔχει ἄλλη ἐπιλογή ἀπό τήν ἀνελεύθερη ἀποδοχή τῶν κελευσμάτων Του. Μιά ὅμως τέτοια παρουσία θά ἦταν ἐξαναγκαστική καί ἄρα ἀνελεύθερη. Ἡ πολυπόθητη  λύτρωση θά παρέμενε ἄπιαστο ὄνειρο.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

  Ὁ Θεός ἔρχεται  ἁπλά, ταπεινά σεβόμενος τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ἐλευθερία καί μάλιστα ἡ πνευματική ἐλευθερία στηρίζεται μόνο σέ ἐλεύθερες ἐπιλογές. Κάθε «ἐπιβολή» ἔχει μαζί της καί τήν «ἐπιβουλή». Ὅ,τι ἐπιβάλλεται μέ βία εἶναι ἀνελεύθερο καί ἐναντιώνεται κατά τοῦ μεγαλυτέρου ἀγαθοῦ, πού μᾶς ἔχει δωρίσει ὁ Θεός, δηλαδή τῆς ἐλευθερίας. Τό Θεό, ἀλλά καί τή λύτρωση πού προσφέρει, μόνο μέσα ἀπό τήν ἐλεύθερη ἀποδοχή μποροῦμε νά ἀπολαύσουμε. Γι’ αὐτό καί τό μήνυμα τοῦ Θεοῦ στηρίζεται στήν ἀπό μέρους μας ἐλεύθερη συγκατάθεση.

    Ὅμως ἡ ἀποδοχή καί ἡ ἀκολουθία τοῦ Χριστοῦ θέλουν ἀγωνιστική διάθεση. Νά ὑπερβοῦμε τά ὁποιαδήποτε βολέματα πού δεσμεύουν τήν ὕπαρξη μας γιά νά γίνει ἡ συνάντηση καί ἡ ἀποδοχή τοῦ σωστικοῦ μηνύματος τοῦ Χριστοῦ. Καί μή μᾶς διαφεύγει τήν προσοχή ὅτι στή θέληση τοῦ Θεοῦ κανένας Ἡρώδης δέν μπορεῖ νά ἀντιταχθεῖ, ὅσοι προσπάθησαν νά ματαιώσουν τό σχέδιο τοῦ Θεοῦ χάθηκαν χωρίς νά μπορέσουν νά ὑλοποιήσουν τά καταχθόνια σχέδια τους, ἔγιναν χριστομάχοι καί θεομάχοι. Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ συνεχίζει τήν πορεία της πρός τήν ἀνέσπερη ἡμέρα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἡ συμβατική παρουσία ἑνός νέου χρόνου, πού σέ λίγο θά ὑποδεχθοῦμε, ἄς γίνεται ἐφαλτήριο στήν κατάκτηση αὐτῆς τῆς πραγματικότητος.

(πΚΦ )

(επιστροφή στις Αποστολικές Περικοπές του 2003)